Από το οδοιπορικό στην «αετοφωλιά» του Αμαρίου
Της Αθηνάς Πετρακάκη
Για τη δράση των σπηλαιολόγων στο Μέρωνα μας μίλησε ο κ. Απόστολος Καδάς, τακτικό μέλος της Σπηλαιολογικής Εταιρίας του τμήματος Αθηνών και του τμήματος Δυτικής Κρήτης. Ο κ. Καδάς ανέφερε: «Στην περιοχή του Αμαρίου κάνουμε έρευνες από το 2005 κι έχουμε εξερευνήσει συνολικά 63 σπήλαια και βάραθρα. Από τα 63, τα 43 είναι νέα σπήλαια και βάραθρα που ανακαλύψαμε, ενώ τα υπόλοιπα 20 μας έγιναν γνωστά από το αρχείο Ελευθερίου Πλατάκη εκπαιδευτικού. Πρόκειται για τον άνθρωπο που ίδρυσε το τμήμα Δυτικής Κρήτης της Σπηλαιολογικής Εταιρίας κι έχει καταγράψει γενικά στην περιοχή του Αμαρίου 132 σπήλαια. Η καταγραφή τους έγινε από τους τότε κοινοτάρχες χωρίς ο ίδιος να επισκέπτεται να σπήλαια, εκτός από ελάχιστα οριζόντια».
Όσον αφορά στα Σπήλαια του Μέρωνα σύμφωνα με τον κ. Καδά, έχουν εξερευνηθεί 20, ενώ ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν και 2 βάραθρα (τάφκοι), η «θεριότρυπα» και η «Αχνότρυπα» είπε συνεχίζοντας: «Όσον αφορά στη «θεριότρυπα» σύμφωνα με την παράδοση, εκεί κατοικούσε ένα θεριό (θηρίο) που κάθε φορά που γίνονταν στο Μέρωνα κάτι επιλήψιμο οι κάτοικοι άκουγαν τους βρυχηθμούς του, φοβόντουσαν (!) και γίνονταν πιο συνετοί. Αυτό που άκουγαν οι κάτοικοι βέβαια, δεν ήταν τίποτα άλλο, από τον αέρα που βούιζε ενώ διαπερνούσε το βάραθρο. Η δε «Αχνότρυπα» που βρίσκεται στην τοποθεσία «Βουκολές» είναι σε βάθος 80 μέτρων και καταλήγει σε αίθουσα με πλούσιο διάκοσμο σε σταλαγμιτικά συμπλέγματα. Ονομάζεται έτσι, γιατί κατά τη διάρκεια του χειμώνα η διαφορά της θερμοκρασίας με το εξωτερικό περιβάλλον δημιουργεί ατμό. Επειδή αυτό συμβαίνει σε όλα τα βάραθρα, στην Κρήτη, τα περισσότερα ονομάζονται Αχνότρυπες.
Από τα Σπήλαια το πιο αξιόλογο είναι ο «Μυγιόσπηλιος» που είναι στην περιοχή Μυγιόλακκος στο οποίο από το 1932 έκανε επιφανειακές έρευνες ο διάσημος αρχαιολόγος Σπύρος Μαρινάτος. Μάλιστα το όνομά του προέρχεται από τη λέξη μύηση κι όχι από τη λέξη μύγα. Σύμφωνα με την παράδοση εκεί γίνονταν τελετές Κουρητών.
Κατά το 19ο αι. το σπήλαιο αυτό χρησιμοποιούσαν για τις παγανιστικές τελετές τους οι «Αγιομυσάρηδες» οι οποίοι γρήγορα εκδιώχθηκαν από τον τότε επίσκοπο. Μάλιστα λέγεται ότι οι τελετές τους, ξεκινούσαν από το «Μυγιόσπηλιο» και ακολουθώντας το ιερό μονοπάτι κατέληγαν στο Άγιο Πνεύμα που κατά την αρχαιότητα ήταν Ιερό Κορυφής.
Ένα ακόμα σπήλαιο που ανακάλυψε η Σπηλαιολογική εταιρία το 2005, είναι πολύ κοντά στο ναό του Προφήτη Ηλία. Πρόκειται για θολωτό σπήλαιο με είσοδο στα ανατολικά και διαστάσεις 1,5 μ. ύψος και περίπου 3 μέτρα πλάτος και 3 μέτρα μήκος.
Επίσης υπάρχει του «Τσαγκούλη η τρύπα» που σύμφωνα με την παράδοση έβαζαν από εκεί ζώα κι έβγαιναν στους Αποστόλους, κάτι που δεν μπορεί να αποδειχθεί, αφού δεν βρέθηκε κανένα πέρασμα».
Στη συνέχεια ο κ. Καδάς, αναφέρθηκε σε ένα ακόμα σπήλαιο που βρίσκεται κάτω από το παλιό δημοτικό σχολείο!
«Το σπήλαιο του Μοσχάκη, βρίσκεται κάτω από το παλιό σχολείο και πρόκειται για μια αίθουσα μήκους περίπου 15 μέτρων και πλάτους 7 μέτρων. Δίπλα της υπάρχει και δεύτερη αίθουσα μικρότερων διαστάσεων που χρησιμοποιήθηκε κατά τη γερμανοκατοχή ως αποθήκη πυρομαχικών από τους Γερμανούς.
Επίσης, υπάρχει ακόμη ο σπηλαιώδης ναός του Αγίου Αντωνίου, όπως και το σπήλαιο των Αγίων Δέκα που η παράδοση λέει ότι την εποχή που τους κυνηγούσε ο αυτοκράτορας Δέκιος πέρασαν κι έμειναν στο συγκεκριμένο σπήλαιο, πριν καταλήξουν στη Μεσσαρά όπου ήταν και ο τόπος του μαρτυρίου τους».
Πέρα από αυτά που περιέγραψε ο κ. Καδάς ανέφερε και αρκετά ακόμα σπήλαια ανάλογου ενδιαφέροντος που έχουν επισκεφθεί και εξερευνήσει στην ευρύτερη περιοχή του Μέρωνα, σπηλαιολόγοι από την Σπηλαιολογική Εταιρία Δυτικής Κρήτης.
Πηγή: https://rethemnosnews.gr/2011/09/lr-122/